Рецензираме пост на Фејсбук во којшто е споделена информација дека компанијата „Фајзер“ (производител и на вакцини против ковид-19, но и на бројни други медикаменти), треба да плати казна од две милијарди долари поради прикривање информации за штетноста на нивните лекови. Веднаш до фотографија од напис со ваква содржина, споделен е Фејсбук статус на министерот за здравство, Венко Филипче, во кој информира дека во земјава пристигнале 110.612 вакцини од производителот „Фајзер“.
Со ваквата објава, на двете фотографии една до друга, целта е да се даде импресија дека вакцини од небезбеден производител кој се соочува со финансиски импликации за неетичко и коруптивно работење, пристигнале во Северна Македонија. Постот е споделен на страница која од почетокот на вакцинацијата се противи на истата.
Меѓутоа, кога информацијата дека „Фајзер“ треба да плати 2.3 милијарди долари ќе се пребара на пребарувачот Гугл, се доаѓа до сознание кое целосно го менува контекстот, односно начинот на сфаќање на овој настан. Имено, тој е од 2009 година и не се однесува на вакцините против ковид.
Но, од некоја причина, во 2021 година на 22 септември, на три портали во С. Македонија, објавена е информацијата која не може да претставува вест, бидејќи не содржи ништо ново (стара е 12 години):
Фајзер треба да плати 2.3 милијарди долари за прикривање информации за штетноста на нивните лекови
Оваа спогодба е влезена во историјата како втората најголема финансиска спогодба меѓу фармацевтска компанија и држава.
Што се случило?
На 2 септември 2009 година, владиниот оддел за правда на САД (Justice Department), објави дека американскиот фармацевтски гигант „Фајзер“ се согласил да плати 2.3 милијарди долари за да реши кривични и цивилни одговорности од незаконска промоција на одредени фармацевтски производи.
Тие признале вина за кривично дело злоупотреба на Законот за храна лекови и козметика, затоа што погрешно го брендирале лекот „Бекстра“ (Bextra) со намера погрешно да ја наведат јавноста, односно да ја измамат. „Бекстра“ е лек со антивоспалително дејство, кој „Фајзер“ го повлече од пазарот во 2005 година. Според тогашните закони од 2009 година, кога се случува овој спор, фармацевтската компанија морала да ги специфицира точно причините за употреба на лекот, а по одобрението од Агенцијата за храна и лекови компанијата не смее да го продава лекот како „оф лејбл“, односно како лек што се користи за други дијагнози, освен за тие за коишто добила дозвола од Агенцијата за храна и лекови.
Но, „Фајзер“ го промовирала „Бекстра“ за неколку дијагнози за кои што Агенцијата за храна и лекови на САД експлицитно одбила да го одобри истиот лек.
„Фајзер“ дополнително се согласи да плати 1 милијарда долари за да реши спор кој е воден против неа, зашто компанијата незаконски промовирала четири медикаменти: „Бекстра“, „Геодон“ (антипсихотичен лек), „Зивокс“ (антибиотик) и „Лирика“ (лек за третирање епилепсија) и предизвикала лажни тврдења да бидат поднесени до владини здравствени програми, иако било утврдено дека овие лекови не биле за конкретните медицински индикации за кои поднесоците биле упатени до владините програми. Спорот, исто така, вклучува наводи дека Фајзер им плаќала провизии на лекари за да ги мотивира да ги препишуваат овие медикаменти и други лекови”, се вели во соопштението од одделот за правда на САД (Justice Department).
Како дел од судскиот спор, „Фајзер“ се согласила да ги промени корпоративните практики во 2009 година и тоа значело дека инспектори од одделот за здравство имале за задача да ги ревидираат однесувањата на компанијата и да состават извештаи за да се детектира и да се одбегне идно однесување како горенаведеното.
Центарот за контрола и превенција на болест на САД има утврдено дека вакцината на „Фајзер“ е подложна на ригорозни контроли на квалитетот и ефикасноста, а доказите од клиничките студии покажуваат дека нејзината ефикасност е од 95 проценти.
„Фајзер“ доби и дозвола за целосна употреба на нејзината вакцина против коронавирусот.
Поради фактот што овој спор е стар 12 години и се однесува на лекови кои не се за коронавирусот туку за лек против болки – „Бекстра“, како и лекови за некои психијатриски дијагнози, а и поради тоа што е решен, сметаме дека во овој пост е пропуштен контекстот. Односно се добива погрешен впечаток дека настаните се нови од 2021 година, кога е објавен и самиот медиумски напис.
Сите коментари и забелешки поврзани со овој и другите написи на Вистиномер, барањата за корекции и појаснувања, како и предлозите за проверка на изјавите на политичарите и ветувањата на политичките партии, можете да ги доставите преку овој формулар
